Egzamin czeladniczy
Osoby ubiegające się o przystąpienie do egzaminu czeladniczego składają dokumenty w Izbie Rzemieślniczej i Przedsiębiorczości w Białymstoku,
Dział Oświaty Zawodowej, ul. Warszawska 6 pok.25 (II piętro)
lub za pośrednictwem Cechów.
Warunki przystąpienia do egzaminu czeladniczego
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 stycznia 2017 roku w sprawie egzaminu czeladniczego, mistrzowskiego oraz egzaminu sprawdzającego, przeprowadzanych przez komisje egzaminacyjne izb rzemieślniczych (Dz. U. 2017, poz. 89 z późniejszymi zmianami), do egzaminu czeladniczego izba rzemieślnicza dopuszcza osobę, która spełnia jeden z następujących warunków:
- ukończyła naukę zawodu u rzemieślnika jako młodociany pracownik oraz dokształcanie teoretyczne młodocianych pracowników w szkole lub w formach pozaszkolnych;
lub
- jest uczniem klasy III branżowej szkoły I stopnia, w której realizuje dokształcanie teoretyczne młodocianych pracowników, oraz młodocianym pracownikiem zatrudnionym w celu nauki zawodu u rzemieślnika;
- posiada świadectwo ukończenia gimnazjum albo ośmioletniej szkoły podstawowej oraz ukończyła kształcenie ustawiczne w formie pozaszkolnej, dotyczące umiejętności zawodowych wchodzących w zakres zawodu, w którym zdaje egzamin;
- jest uczestnikiem praktycznej nauki zawodu dorosłych, o której mowa w art. 53c ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy;
- posiada świadectwo ukończenia gimnazjum albo ośmioletniej szkoły podstawowej i co najmniej trzyletni okres wykonywania zawodu, w którym zdaje egzamin;
- posiada świadectwo ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej albo dotychczasowej szkoły ponadpodstawowej, prowadzącej kształcenie zawodowe o kierunku związanym z zawodem, w którym zdaje egzamin;
- posiada tytuł zawodowy w zawodzie wchodzącym w zakres zawodu, w którym zdaje egzamin, oraz co najmniej półroczny okres wykonywania zawodu, w którym zdaje egzamin;
- posiada świadectwo ukończenia gimnazjum albo ośmioletniej szkoły podstawowej oraz zaświadczenie o zdaniu egzaminu sprawdzającego lub świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie, a także co najmniej roczny okres wykonywania zawodu, w którym zdaje egzamin, po uzyskaniu zaświadczenia o zdaniu egzaminu sprawdzającego lub świadectwa potwierdzającego kwalifikację w zawodzie.
Dokumenty wymagane do egzaminu czeladniczego
- Wniosek o dopuszczenie do egzaminu czeladniczego.
- Potwierdzenie wniesienia opłaty za egzamin (numer konta bankowego: 48 1240 5211 1111 0000 4926 5448 lub w kasie Izby).
Ponadto:
| PRACOWNICY MŁODOCIANI UCZNIOWIE III KLASY BRANŻOWEJ SZKOŁY I STOPNIA | PRACOWNICY MŁODOCIANI REALIZUJĄCY NAUKĘ ZAWODU W FORMIE POZASZKOLNEJ | OSOBY DOROSŁE Z WOLNEGO NABORU |
|---|---|---|
| Umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego. | Umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego. | Dokumenty potwierdzające wymagany okres wykonywania zawodu. |
| Zaświadczenie wystawione przez pracodawcę potwierdzające naukę zawodu, potwierdzone przez cech. | Zaświadczenie wystawione przez pracodawcę o ukończeniu nauki zawodu, potwierdzone przez cech. | Świadectwo ukończenia szkoły – min 8 letniej szkoły podstawowej lub gimnazjum, w określonych zawodach min. szkoły dającej wykształcenie średnie. |
| W przypadku zaliczenia nauki zawodu u kilku pracodawców należy dołączyć wszystkie umowy o pracę wraz z świadectwami pracy, a w przypadku zaliczenia nauki w szkole – zaświadczenie o okresie nauki zawodu. | Świadectwo ukończenia szkoły – zasadniczej szkoły zawodowej/ szkoły branżowej I° lub 8 letniej szkoły podstawowej lub gimnazjum. | Zaświadczenie ukończenia przygotowania zawodowego dorosłych. |
| Zaświadczenie o ukończeniu kursu przygotowującego do egzaminu lub oświadczenie mistrza szkolącego o przygotowaniu teoretycznym kandydata na egzamin. | Dokument potwierdzający posiadanie tytułu zawodowego w zawodzie wchodzącym w zakres zawodu, w którym osoba zdaje egzamin. | |
| W przypadku zaliczenia nauki zawodu u kilku pracodawców należy dołączyć wszystkie umowy o pracę wraz z świadectwami pracy, a w przypadku zaliczenia nauki w szkole – zaświadczenie o okresie nauki zawodu. | Świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie, w którym osoba zdaje egzamin lub zaświadczenie zdania egzaminu sprawdzającego po ukończeniu przygotowania zawodowego dorosłych. | |
| Zaświadczenie o ukończeniu kształcenia ustawicznego w formie pozaszkolnej. |
Uwaga w przypadku pracowników młodocianych !
Laureaci sześciu pierwszych miejsc olimpiad i turniejów o zasięgu ogólnopolskim, obejmujących problematykę danego zawodu, organizowanych zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 8 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, a także konkursów zawodowych organizowanych przez stowarzyszenia zawodowe, samorządy gospodarcze i inne organizacje gospodarcze mogą być zwolnieni ze zdawania jednego z etapów egzaminu czeladniczego (pod warunkiem, iż regulamin konkursu zawodowego został zatwierdzony przez Związek Rzemiosła Polskiego).
Osoby zainteresowane w/w zwolnieniem zobowiązane są w dniu składania kompletu dokumentów do egzaminu czeladniczego dołączyć dyplom bądź zaświadczenie potwierdzające zajęcie miejsc od 1 do 6 w wybranym konkursie, olimpiadzie lub turnieju.
Koszty egzaminu młodocianego w pierwszym wyznaczonym terminie pokrywa pracodawca – na podstawie § 11 ust. 6 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 roku w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagrodzenia (Dz. U. Nr 60, poz. 278 z późniejszymi zmianami). Termin poprawkowy opłaca uczeń!
Przebieg egzaminu czeladniczego
Egzamin czeladniczy składa się z dwóch etapów: praktycznego i teoretycznego (część pisemna i ustna).
Kandydat na każdy etap egzaminu zgłasza się z dowodem osobistym lub innym dokumentem ze zdjęciem potwierdzającym jego tożsamość.
Etap praktyczny polega na samodzielnym wykonywaniu przez kandydata zadań egzaminacyjnych w celu sprawdzenia umiejętności praktycznych Odbywa się on w zakładach rzemieślniczych u członka komisji egzaminacyjnej.
Czas trwania etapu praktycznego nie może być krótszy niż 120 minut i nie może być dłuższy niż 24 godziny łącznie w ciągu trzech dni.
Egzamin teoretyczny odbywa się w Izbie Rzemieślniczej i Przedsiębiorczości w Białymstoku lub w innych jednostkach egzaminacyjnych podczas sesji wyjazdowych.
Etap teoretyczny rozpoczyna się od części pisemnej. Kandydat otrzymuje arkusz egzaminacyjny w postaci testu składający się z 49 pytań z następujących bloków tematycznych:
- rachunkowość zawodowa,
- dokumentacja działalności gospodarczej,
- rysunek zawodowy,
- zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej,
- podstawowe zasady ochrony środowiska,
- podstawowe przepisy prawa pracy,
- podstawowa problematyka z zakresu podejmowania działalności gospodarczej i zarządzania przedsiębiorstwem.
Każdy temat zawiera 7 pytań egzaminacyjnych o charakterze zamkniętym. Każde pytanie zawiera trzy propozycje odpowiedzi A,B lub C, z których tylko jedna jest prawidłowa. Zdający otrzymuje wraz z testem kartę odpowiedzi na której znakiem „X” zaznacza swoje odpowiedzi. W trakcie egzaminu zabronione jest korzystanie z elektronicznych urządzeń do komunikacji (m. in. telefonów komórkowych).
Czas trwania części pisemnej egzaminu teoretycznego nie może być krótszy niż 45 minut i nie może być dłuższy niż 210 minut.
Po wystawieniu ocen przez komisję egzaminacyjną rozpoczyna się część ustna, która polega na udzieleniu przez zdającego odpowiedzi na pytania z zakresu następujących tematów:
- technologia,
- maszynoznawstwo,
- materiałoznawstwo.
Zdający losuje zestaw pytań, który zawiera po trzy pytania z każdego tematu. Na zapoznanie się z treścią pytań i przygotowanie się do odpowiedzi zdający ma około 10 min, których nie wlicza się do czasu trwania egzaminu. Następnie kandydat jest proszony do stołu egzaminacyjnego, gdzie odpowiedziom na pytania przysłuchuje się cały zespół egzaminacyjny, który wspólnie ustala oceny za poszczególne pytania. Czas trwania części ustnej nie może być dłuższy niż 30 minut. Po sporządzeniu przez sekretarza protokołów z egzaminu wszyscy uczestnicy składają podpisy.
Wyniki egzaminu czeladniczego
Wynik egzaminu czeladniczego zostanie przesłany SMS-em. W przypadków uczniów III klasy szkoły branżowej I stopnia nastąpi do końca roku szkolnego nie później niż pierwszego dnia roboczego września. W odniesieniu do pozostałych zdających egzaminy ogłoszenie wyniku końcowego egzaminu nastąpi w ciągu miesiąca od ukończenia ostatniego etapu egzaminu.
Uczniowie III klasy szkoły branżowej I stopnia w dniu etapu teoretycznego egzaminu dodatkowo uzyskają zaświadczenie o przystąpieniu do egzaminu czeladniczego, które upoważnia do odbioru świadectwa ukończenia szkoły.
W przypadku niezłożenia w szkole w/w zaświadczenia o przystąpieniu do egzaminu czeladniczego do końca roku szkolnego, uczeń będzie powtarzał ostatnią klasę szkoły.
Ocenę końcową egzaminu ustala się na podstawie ocen wystawionych z obu etapów egzaminu. Kandydat zdał egzamin jeżeli z etapu praktycznego i etapu teoretycznego egzaminu uzyskał co najmniej oceny dostateczne. Osoby, które zdały egzamin, otrzymują świadectwo czeladnicze.
Oceny ustala komisja egzaminacyjna według następującej skali
stopień celujący – 6
stopień bardzo dobry – 5
stopień dobry – 4
stopień dostateczny – 3
stopień niedostateczny – 2.
Osoby, które nie zdały egzaminu czeladniczego mają prawo przystąpić do egzaminu poprawkowego. Więcej informacji w zakładce egzamin poprawkowy.